Elementenwezens 1

Alice Woutersen 

Moeder Aarde, Vrouwe Wijsheid, wortelmannetjes, bloemenkindertjes, nymphen, elfen, spoken......dit zijn woorden die wij gebruiken, maar weten we wel wat ze in werkelijkheid inhouden? We komen niet verder dan een vermoeden.

Vrouwe Wijsheid is de wijsheid die ten grondslag ligt aan de gehele schepping; Moeder Aarde is de schepping. In wezen kan de een niet zonder de ander en zijn ze één. (zie artikel 'Moeder Aarde!').

De Grieken benoemden Moeder Aarde in haar vier elementen: aarde (= alles wat vast is), water (= alles wat vloeibaar is, dus ook bv vloeibaar ijzer), lucht (= alles wat gasvormig is) en vuur (= uitstralende warmte). In deze vier elementen werken krachten. Krachten die het mogelijk maken dat aarde vast is, water stroomt, enz. Deze krachten, die volgens ijzeren wetmatigheden verlopen, werken ook in mensen, dieren en planten. De aarde is ermee doortrokken, en wij ook.

Stel je voor dat de zwaartekracht plots ophoudt zwaartekracht te zijn, scheikundige reacties anders gaan verlopen en de aarde stopt met draaien... op dat moment is ons bestaan als mens op aarde afgelopen!

Rudolf Steiner vertelt in zijn voordrachten (GA 230) dat achter al deze krachten wezens staan, die volgens vaste wetmatigheden hun taak uitvoeren. Deze wezens worden met een verzamelnaam Elementenwezens genoemd. Het is ook werkelijk een verzamelnaam, want deze wezens zijn heel verschillend van aard.

Hun werk vind je terug in alle denkbare processen, natuurkundige wetmatigheden, en in alles wat leeft, zij zijn de arbeiders, die in opdracht van hogere wezens het werk uitvoeren.

Wij kunnen hun werk waarnemen, maar zijzelf zijn onzichtbaar voor het gewone oog. Wel kunnen mensen met de juiste helderziende vermogens zulke wezens waarnemen, vooral diegenen die in de natuur werken.

De vroegere kruidenvrouwtjes, die deze vermogens nog bezaten, leerden van deze wezens welke kruiden al of niet geneeskrachtig waren.

De natuurwetenschappers daarentegen onderzoeken de wetmatigheden die ten grondslag liggen aan alles wat wij met onze gewone zintuigen kunnen waarnemen.

We moeten ons realiseren wat voor een enorme verdienste het van de mensheid is, dat zij zich zo ontwikkeld heeft, dat zij de materie om haar heen objectief kan onderzoeken, meten en gebruiken. Het objectief kunnen denken is een stap in de ontwikkeling van de mens naar vrijheid.

In de Russische sprookjes van de Baba Jaga vind je ook aanduidingen voor deze wezens die achter deze krachten werken, zoals in 'Wassilissa en haar pop': de witte, rode en zwarte ruiter ('mijn lichte dag', 'mijn rode zonnetje', en 'mijn donkere nacht'), en de handen die al het werk doen in het huisje van Baba Jaga.

De elementenwezens werken echter niet alleen buiten ons maar ook in ons zelf. Zij zorgen ervoor dat alle onbewuste processen in ons zo verlopen dat we zo gezond mogelijk zijn. Helaas verstoren wij deze processen vaak door ons eigen gedrag (verkeerde leef- en voedingsgewoonten).

Een illustratie hiervan vinden we in het sprookje van Sneeuwwitje: de zeven dwergen houden het (ons) huisje keurig schoon en netjes, tot Sneeuwwitje het verstoort ('wie heeft er van mijn bordje gegeten'.... enz) Gelukkig kunnen we ook in harmonie met hen- leven en zo gezond blijven.

Al deze wezens werken vanuit de voor ons niet zichtbare wereld, die aan onze zichtbare, fysieke wereld grenst. Zij werken vanuit de etherwereld en staan in dienst van hogere wezens wier opdrachten zij uitvoeren, want dat is hun werk: arbeider zijn.

Kunnen wijzelf deze wezens waarnemen? Iemand die de juiste gave van helderziendheid bezit zegt: je kunt ze het beste waarnemen op de grensvlakken van twee elementen: aarde-water, water-lucht, enz. Maar de meesten zullen vragen: hoe dan?

Ursula Burghard beschrijft in haar boekje 'Karlik' ontmoetingen met elementenwezens. Zij vertelt dat zo'n ontmoeting een zielenervaring is, die zo duidelijk kan zijn dat je deze ervaring in een beeld kleedt. In het begin zal zo'n beeld subjectief gekleurd zijn en vertonen deze wezens vaak menselijke trekken. Door deze ervaringen steeds eerlijk en onbaatzuchtig tegemoet te treden, wordt het beeld steeds zuiverder, en ervaar je het als droombeelden, maar dan terwijl je wakker bent.

Hoewel de meesten van ons niet tot beeldervaring komen, kennen we allemaal wel zulke zielenervaringen op bepaalde plaatsen in de natuur: in een eenzaam bos, in een stuk ongerepte natuur, of in een geheimzinnig dalletje met een kabbelend beekje. En allemaal kennen we dat blije gevoel bij het zien van een bloesemboom vol zoemende bijen. Ervaren wij de sylfen (elfen) die de bijen naar de bloesem leiden, opdat zij daar honing gaan drinken?

Rudolf Steiner beschrijft hoe tijdens dat drinken er een aura rond de bloem ontstaat, en dat deze aura weer voeding voor de sylfen is.

Elementenwezens kunnen ook met je spreken. Dit geldt vooral voor gnomen: denk bijvoorbeeld aan de dwergachtige mannetjes in sprookjes (o.a. Het water des levens, Grimm).

Ursula Burghard beschrijft dat dit geen rechtstreeks spreken is, maar dat je het net zo ervaart als de naklank van woorden die mensen tegen je gesproken hebben. Deze naklank vertaal je zelf dan weer in woorden. Je ervaart als het ware wat zij denken en voelen in jezelf. Zo kunnen deze wezens je helpen door middel van ingevingen. Maar ook hier geldt dat je ze alleen kunt ervaren als je je voor hen open stelt en hen met eerbied en bewustzijn tegemoet treedt.

Uit eigen ervaring weet ik dat ik vaak geholpen word, vooral bij lezingen, en daar ben ik heel dankbaar voor. Maar hoe dat werkt en wie of wat mij dan inspireert weet ik niet. Wel weet ik dat ik zelf steeds verantwoordelijk ben voor wat ik vertel.

Elementenwezens zijn de arbeiders die daadwerkelijk ervoor zorgen dat wij ons

op deze aarde kunnen ontwikkelen en er kunnen leven. Zij zorgen er met enorme

trouw voor dat alles groeit, bloeit en vrucht draagt.

Zij zijn de harde werkers in de natuur en zij doen hun werk nauwgezet.

En wat doen wij? Wij negeren ze en zeggen dat ze niet bestaan!

Zou een beetje openheid, dankbaarheid en aandacht voor de elementenwezens ons niet sieren?

© Het Zonnejaar 1980 - 2024